Blog

Prawdziwy superfood dla mózgu

Czy czekolada jest zdrowa? Jeśli tak to jaka? Specjalnie dla nas rad udziela Marzena Rojek-Ledwoch, dietetyk, specjalista ds. zdrowia publicznego absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, członek Polskiego Towarzystwa Dietetyki.

Czekolada najczęściej kojarzy nam się ze słodyczami, czyli czymś czego w diecie powinniśmy unikać. Odmawiamy jej sobie lub się nią pocieszamy. Ma korzystny wpływ na zdrowie - ale tylko czekolada gorzka i to w rozsądnych ilościach.

Co ma w sobie czekolada gorzka? Czy może stać się jednym z składników zdrowej, rozsądnej diety (także tej odchudzającej)?

Uściślijmy na początku, że faktycznie mówimy o czekoladzie gorzkiej. Dlaczego? Za jej korzystny wpływ na zdrowie odpowiada zawartość kakao. Jeśli jest go mała ilość (jak w mlecznej czekoladzie) lub całkowity jego brak (czekolada biała) trudno mówić tu o czymś, co może mieć dobry wpływ na organizm człowieka.

Czekolada to produkt otrzymywany z kakao i cukrów. Musi zawierać minimum 35% całkowitego suchego kakao oraz nie mniej niż 18% masła kakaowego i nie mniej niż 14% odtłuszczonego suchego kakao.  Masło kakaowe to mieszanina różnego rodzaju kwasów tłuszczowych zarówno nasyconych jak i nienasyconych. W czekoladzie znajdziemy min.:

  • Kwas oleinowy ( jednonienasycony kwas tłuszczowy – obecny też np. w oliwie i awokado),
  • Kwas palmitynowy,
  • Kwas stearynowy.

Najmniejszy udział w maśle mają wielonienasycone kwasy tłuszczowe, które stanowią ok.3 % jego zawartości. Czekolada dostarcza pewnej ilości błonnika. 2  kostki, czyli 20g to około 1, 7g włókna pokarmowego (właściwie prawie tyle ile zjadamy w ½ jabłka). Ziarna kakaowca są źródłem licznych soli mineralnych. Zapewne każdy z Was wie, że czekolada zawiera magnez. Możemy w niej znaleźć także potas czy miedź.

Wierzcie lub nie, ale to, co najcenniejsze w kakao to bioaktywne związki należące do grupy polifenoli. To one posiadają silne właściwości, antyoksydacyjne, dzięki którym ułatwiają neutralizację nadmiernej ilości wolnych rodników. Pozwala to obniżać ryzyko wielu chorób, ale i co ważne zwalnia proces starzenia się organizmu. Czy wiesz, że 3 kostki czekolady gorzkiej (30g) ma podobny potencjał antyoksydacyjny jak mała (100 ml) lampka wina czerwonego?

Czekolada to dobry nastrój

Lubisz pocieszać się czekoladą? Nie jest to tylko „słaba silna wola”. Sytuacje stresowe, obniżenie nastroju powodują wzrost zapotrzebowania na składniki pokarmowe modyfikujące neurotransmisje.  Gdzie możemy je znaleźć? Oczywiście w czekoladzie. Jest ona źródłem związków psychoaktywnych takich jak fenyloetyloamina, kofeina, anandamid. Zawiera również istotny dla pracy układu nerwowego magnez. Kakao jest źródłem prekursorów amin biogennych np. tryptofanu, z którego powstaje serotonina potocznie nazywana „hormonem szczęścia”. Wpływając na produkcje endorfin zmniejszają one podatność na stany depresyjne.  Co więcej flawonoidy obecne w czekoladzie mają właściwości neuromodulacyjne i neuroprotekcyjne. Jak pokazują badania na modelach zwierzęcych konsumpcja tych związków może hamować rozwój choroby Alzhaimera poprzez zwalnianie procesu powstawania oraz agregacji patologicznej postaci betamyloidu. Odpowiednia ilość flawonoidów w diecie obniża także ryzyko demencji.

Wykazano, że wprowadzenie do diety kakao oraz gorzkiej czekolady może łagodzić negatywne konsekwencje narażenia na zanieczyszczenie powietrza zmniejszając prawdopodobieństwo rozwoju zapalenia nerwów, zmian strukturalnych i objętościowych mózgu, oraz wczesnego rozwoju patologicznych cech choroby Alzhaimera i Parkinsona. Warto wiedzieć, że 35% fenoli obecnych w kakao stanowi epikatechina. Związek ten wzmacnia tworzenie się pamięci długotrwałej i może odwracać zaburzenia poznawcze.  Można śmiało uznać, że czekolada gorzka i kakao to prawdziwy superfood dla naszego mózgu.

Czekolada nie pyta, czekolada rozumie? Tak, ale…

Jak zawsze diabeł tkwi w szczegółach? Czekolada będzie pokarmem korzystnym dla zdrowia, ale…

  • Jeśli będzie gorzka
  • Jeśli zjemy jej odpowiednią ilość
  • Jeśli nie musimy ograniczać spożycia szczawianów
  • Jeśli nie mamy trądziku

Paracelsus powiedział, że każda substancja może być lekiem albo trucizną w zależności od dawki. Zjedzenie 2-3 kostek czekolady gorzkiej, jako deser po głównym posiłku będzie dobrą strategią. Konsumpcja tabliczki czekolady (nawet gorzkiej) to już znacznie gorszy pomysł.

Źródła:

Musioł M. i wsp. , Czekolada a zdrowie, ANN. ACAD. MED. SILES. (online) 2018; 72: 69–79

Knezevic B., Komatsuzaki Y., de Freitas E., Lukowiak K. ,A flavanoid component of chocolate quickly reverses an imposed memory deficit. J. Exp. Biol. 2016; 219(Pt 6): 816–823.

Crichton G.E., Elias M.F., Alkerwi A. ,Chocolate intake is associated with better cognitive function: the Maine-Syracuse Longitudinal Study. Appetite 2016; 100: 126–132.